Một độc giả ở Canberra, Úc, nêu câu hỏi: Vị hôn thê của tôi và tôi đã nhìn thấy các cặp vợ chồng, khi chúc bình an trong thánh lễ, đã trao cho nhau nụ hôn trên má thay vì bắt tay.
Vị hôn thê của tôi thích
Vị hôn thê của tôi thích ý tưởng này như là một dấu hiệu đặc biệt
giữa các cặp vợ chồng. Đây có phải là điều nên khuyến khích, hay nên ngăn cấm?
Mối quan tâm duy nhất của tôi là việc đó có thể là một lời chúc độc quyền (mà
tôi không thể chia sẻ với những người khác) khi việc chúc bình an được coi là
một cái gì đó mà bạn cần chia sẻ với những người xung quanh.
Cha Edward McNamara, Dòng Đạo Binh Chúa Kitô, Giáo sư Phụng vụ tại Đại học
Regina Apostolorum, giải đáp:
Các quy định rất cởi mở đối với cách thức chúc bình an. Bản Hướng
dẫn Tổng quát trong Sách Lễ Rôma, số 82, viết:
“Nghi thức Chúc Bình an là việc mà Giáo Hội mong
muốn sự bình an và hiệp nhất cho Giáo Hội và cho toàn thể gia đình nhân loại,
và tín hữu bày tỏ với nhau sự thông hiệp trong Giáo Hội và thể hiện tình bác ái
lẫn nhau trước khi kết hiệp trong Bí tích Mình Thánh Chúa”.
“Về việc
chúc bình an cho nhau, cách thức này được Hội đồng Giám mục đặt ra sao cho phù
hợp với văn hoá và phong tục của từng dân tộc. Tuy nhiên, điều thích hợp là mỗi
người trao cử chỉ chúc bình an cho những người gần nhất và với một thái độ
chừng mực”.
Đối với Bản Hướng dẫn Tổng
quát này, Huấn thị Redemptionis Sacramentum nói chi tiết hơn:
“[số 72] Điều thích hợp là mỗi người trao cử chỉ chúc bình an cho những
người gần nhất và với thái độ chừng mực. Linh mục có thể thực hiện cử chỉ chúc
bình an cho các thừa tác viên nhưng luôn ở trên cung thánh, để không làm trở
ngại việc cử hành phụng vụ. Linh mục làm cử chỉ đó chỉ vì một lý chính đáng là
ngài muốn mở rộng cử chỉ chúc bình an với một số ít tín hữu’. Liên quan đến
việc chúc bình an cho nhau, cách thức này được Hội đồng Giám mục đặt ra sao cho
phù hợp với tâm tính và phong tục của tín hữu, và cách thức đó phải được Toà
Thánh công nhận”.
Đức Giáo Hoàng Bênêđictô XVI
trong Tông huấn Sacramentum Caritatis đã đưa ra những phản ánh sau đây trong sự
soi sáng của Thượng Hội đồng Giám mục năm 2005 về Thánh Thể: “Dấu chỉ Bình an”.
“[49] Tự bản chất, Thánh Thể là bí tích bình an. Trong
Thánh Lễ, chiều kích của Mầu nhiệm Thánh Thể thể hiện cách cụ thể qua cử chỉ
chúc bình an. Hẳn nhiên, cử chỉ này có giá trị cao đẹp (x. Ga 14,27). Trong
thời đại của chúng ta, vốn đầy dẫy sợ hãi và xung đột, cử chỉ này trở nên đặc
biệt hùng hồn, khi Giáo Hội ngày càng ý thức được trách nhiệm của mình để thành
khẩn cầu xin ơn bình an và hiệp nhất cho Giáo Hội và cho toàn thể gia đình nhân
loại. Chắc chắn có một niềm khao khát bình an khôn nguôi luôn ngự trị trong tâm
hồn mọi người. Giáo Hội bày tỏ niềm hy vọng cho bình an và hoà giải được gia
tăng nơi mọi người nam nữ thiện chí, hướng đến Đấng là Nguồn Bình An của chúng
ta” (Ep 2,14), Đấng có thể đem bình an đến từng cá nhân và các dân tộc khi tất
cả những nỗ lực của con người không đạt được. Vì thế, chúng ta có thể hiểu được
những cảm xúc thường được thấy trong các cử chỉ chúc bình an trong cử hành
phụng vụ. Dù vậy, Thượng Hội đồng Giám mục đã có những cuộc thảo luận về sự phù
hợp và hạn chế hơn trong cử chỉ này, là cử chỉ có thể bị phóng đại và gây ra sự
chia trí cách nào đó trong cộng đoàn ngay trước khi Rước Lễ. Nên nhớ rằng không
mất mát gì khi cử chỉ chúc bình an biểu lộ sự chừng mực nhằm giữ bầu khí trang
nghiêm trong khi cử hành phụng vụ, chẳng hạn như khi cử chỉ này giới hạn chỉ
với những người bên cạnh”.
Sau khi Thượng Hội Đồng có một số thảo luận và tham vấn rộng rãi
về khả năng thay đổi thời điểm chúc bình an, kết quả chung không thuyết phục và
có khuynh hướng chung là giữ vị trí truyền thống trước khi Rước Lễ.
Từ những tài liệu trên, chúng ta có thể nói như sau:
– Nếu Hội đồng Giám mục đã đưa ra quy định về hình thức thể hiện
cử chỉ chúc bình an, và quy định này được Toà Thánh công nhận, thì hình thức
này là bắt buộc.
– Nếu các giám mục không đưa ra quy định, thì khi ấy cử chỉ chúc
bình an cần được thực hiện theo phong tục địa phương, tới những người gần nhất,
và trong một cách thức chừng mực.
– Phong tục địa phương có thể khác nhau. Ở một số nước, một cái
cúi đầu kèm theo nụ cười là phổ biến, ở những nơi khác lại là một cái bắt tay,
ở những vùng khác thì mọi người cùng nắm tay nhau và cúi chào.
– Cũng có thể lập luận rằng trong một số nền văn hoá, một nụ hôn
nhẹ trên má giữa vợ chồng là một cử chỉ thích hợp, trong khi một cái bắt tay
vẫn là cử chỉ chính thức. Các phong tục địa phương cũng có thể ghi nhận sự biểu
lộ khác biệt trong các cử chỉ của những người thân trong gia đình hoặc với
người khác, miễn là cử chỉ đó không gây khó chịu.
Nói cách khác, không có lý do lý giải tại sao cử chỉ phải có tính
cách phổ biến nếu phong tục địa phương sẵn sàng chấp nhận sự khác biệt, miễn là
tránh những cử chỉ không cần thiết và quá đáng.
Hùng Nguyễn
(EMTY 31-8-2012)
nguồn: conggiao.info
