Theo sử liệu, việc này đã phát xuất từ Milanô, một thành phố ở Bắc Italia (nước Ý) vào năm 1534 do một Linh mục dòng Phanxicô tên là Cha Giuse Piantanida da Fermo. Trong thời gian đó, thành Milanô phải trải qua những cuộc chiến tranh tàn tệ, Cha Giuse đã yêu cầu các công dân của thành hãy ngước mắt lên trời để tìm sự giải cứu. Ngài đã tổ chức việc Chầu Thánh Thể liên tiếp 40 giờ liền.
Tuần chầu lượt Giáo xứ Chính tòa Văn Hạnh. Ảnh: giaophanhatinh.org
*Chầu lượt được bắt nguồn từ đâu, và từ
khi nào ?
Việc Chầu Thánh Thể mà chúng ta quen gọi
là Chầu Lượt là một hình thức đặt Thánh Thể để cho người tín hữu thay nhau chầu
liên tiếp trong nhiều giờ. Tại các giáo phận, Chầu lượt là chầu Mình
Thánh Chúa lần lượt theo phiên thứ từ xứ này qua xứ khác trọn 52
ngày Chúa nhật trong năm.
Theo sử liệu, việc này đã phát xuất từ Milanô, một
thành phố ở Bắc Italia (nước Ý) vào năm 1534 do một Linh mục dòng Phanxicô tên
là Cha Giuse Piantanida da Fermo. Trong thời gian đó, thành Milanô phải trải
qua những cuộc chiến tranh tàn tệ, Cha Giuse đã yêu cầu các công dân của thành
hãy ngước mắt lên trời để tìm sự giải cứu. Ngài đã tổ chức việc Chầu Thánh Thể
liên tiếp 40 giờ liền (ngày nay người ta vẫn gọi việc Chầu này là “Qua rant’
ore” tiếng Ý có nghĩa là 40 giờ). Sở dĩ 40 giờ có ý tưởng nhớ Chúa nằm trong mồ
hay chết khoảng 40 giờ (từ 3g00 chiều thứ Sáu, tới 6g00 sáng Chúa nhật) trước
khi phục sinh.
Việc chầu bắt đầu từ nhà thờ chính tòa Milanô và lan sang các
nhà thờ khác luân phiên nhau. Các tín hữu tích cực tham gia việc cầu nguyện trước
Thánh Thể, việc tham dự Thánh Lễ và lãnh nhận bí tích Hòa Giải trong thời gian
chầu lượt.
Trời Cao đã không trì hoãn và đã đáp lời cầu nguyện của các tôi tớ
Chúa qua việc Thờ Chầu này. Hoàng đế Charles V và Francis Vua nước Pháp đã tới
cửa Thành Milanô để ký kết hiệp ước hòa bình. Đến khoảng năm 1548 – 1550, Thánh
Philiphê Nêri và Inhaxiô Loyola đã phổ biến việc chầu này tại giáo đô Rôma và Đức
Thánh Cha Clementê VIII, qua Tông Chiếu “Graves et diuturnae” ban hành ngày
25/11/1592, đã phê chuẩn việc thánh thiện này bằng cách ban ân xá, đại xá cho
những ai xưng tội, rước Lễ và viếng những nhà thờ đang có cuộc Chầu Lượt. Trong
tài liệu ấy, Đức Giáo Hoàng đã viết rằng: “Ta quyết định cách công khai rằng
trong Mẫu Thành Rôma (Mother City of Rome) một cuộc cầu nguyện không ngừng như
thế được thực hiện trong các nhà thờ vào những ngày ấn định tại đó cử hành việc
sùng kính đạo đức Bốn Mươi Giờ, xếp đặt thế nào để các nhà thờ và thời gian mọi
giờ, mọi ngày và đêm, cả năm tròn làn hương cầu nguyện được dâng lên không gián
đoạn trước Thiên Nhan.”
*Chầu lượt ra đời trong hoàn cảnh nào?
Năm 1900, dưới thời Đức Giáo Hoàng
Clêmentê XI, Thánh Bộ Lễ Nghi đã ban bố Sắc lệnh chấp thuận hình
thức chầu lượt này. Nội dung chính của Sắc lệnh này dạy phải long
trọng đặt Mình Thánh Chúa ra bên ngoài để giáo dân kính viếng trong
40 giờ liên tiếp. Việc thực hành ấy (Chầu Lượt Bốn Mươi Giờ) còn tồn tại cho
tới ngày nay trong khắp Giáo Hội.
*Ngoài ý nghĩa, tôn thờ Thánh Thể, Chầu
lượt có mặc lấy ý nghĩa của việc hội nhập văn hóa hay không ?
Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã đề cập
tới việc Chầu lượt này trong Tông Thư Dominicae Cenae (ban hành ngày
24/02/1980): “Việc thờ chầu Chúa Kitô trong Bí tích Tình Yêu này phải được biểu
lộ qua nhiều hình thức: Cầu nguyện riêng tư trước Thánh Thể, làm Giờ Thánh, những
cuộc tôn thờ định kỳ – ngắn, dài, hàng năm (Bốn Mươi Giờ) – Phép lành Thánh Thể, Rước Thánh Thể, Đại Hội Thánh
Thể.” (số 3). Giáo Luật cũng đề cập tới việc này: “… Hằng năm vào thời gian
thuận tiện, nên tổ chức ngày chầu trọng thể Bí tích Cực Thánh
Chúa, dù không phải là chầu lượt, để cộng đoàn địa phương có thể
suy niệm và tôn thờ Mầu Nhiệm Thánh Thể cách chuyên chú hơn” (Giáo Luật
khoản 942).
Việc Chầu Lượt là một hình thức tôn thờ
Chúa Giêsu trong Thánh Thể, mục đích không phải là một cuộc trình diễn văn nghệ
hay văn hóa. Tuy nhiên, trong phạm vi Phụng vụ cho phép, cũng có thể có những
nét văn hóa cá biệt của dân tộc, cao dâng tình Chúa, xây dựng tình người và tôn
vinh Chúa trong mọi sự.
*Hình thức sinh hoạt Chầu lượt, nhất là ở
miền Bắc.
Ở Việt Nam, (theo cuốn Tìm hiểu và
thực hành Chầu lượt của linh mục JB. Cao Vĩnh Phan và website GP Vinh)
truyền thống Chầu lượt cũng đã có từ gần 100 năm nay với những tên
gọi khác nhau như: Chầu phước chuyến (cách gọi của các giáo phận
thuộc miền cao nguyên Trung phần), Chầu Mình Chúa (cách gọi của các
giáo phận từ Đà Nẵng trở vào). Riêng giáo phận Vinh, việc tổ chức
Tuần chầu lượt có quy củ và long trọng hơn, được ví như cuộc tổ
chức “Đại hội Thánh Thể miền”, “ngày Tết của giáo xứ”: Các linh
mục trong hạt buộc phải tập trung về giáo xứ có phiên thứ Tuần
chầu, chia sẻ và ngồi tòa giải tội giúp giáo dân có dịp thuận tiện
đến tòa cáo giải làm hòa với Chúa và chuẩn bị xứng đáng cho Tuần
chầu; khách từ các giáo xứ bạn cũng tới hiệp thông cầu nguyện và
chia sẻ niềm vui với giáo xứ thực hiện phiên thứ Tuần chầu. Có giáo
xứ vì đông giáo dân, chia làm nhiều giáo họ nên Tuần chầu được chia
phiên thứ từ ngày thứ Hai đầu tuần. Theo truyền thống thì bắt đầu
sáng thứ Sáu khai mạc Tuần chầu và bế mạc vào ngày Chúa nhật.
Tuần chầu lượt ở giáo phận Vinh có từ năm 1918, dưới thời Đức Cha
André Joseph Eloy Bắc, Tuần chầu được chính thức quy định trong Thư
Chung đề ngày 19/06/1918.
Lm. Phi Quang
nguồn: conggiao.info
